Kiedy pracownik może udać się na urlop bezpłatny?

Z urlopu bezpłatnego mogą skorzystać osoby zatrudnione w ramach umowy o pracę, które wykorzystały cały urlop płatny bądź którym ów urlop nie przysługuje, na przykład z racji krótkiego stażu pracy. Udzielany jest on na wniosek pracownika, a w szczególnym przypadku także na wniosek pracodawcy. Za czas urlopu bezpłatnego pracownikowi nie przysługuje wynagrodzenie, natomiast pracodawca nie odprowadza składek na ubezpieczenie społeczne.

Czym jest urlop bezpłatny?

Kwestię urlopu bezpłatnego regulują art. 174 i 174.1 Kodeksu pracy. Zgodnie z nimi, urlop udzielany jest na pisemny wniosek pracownika za zgodą pracodawcy. Pracownik nie ma obowiązku uzasadniania wniosku, natomiast pracodawca może odmówić udzielenia urlopu, również bez uzasadnienia. Okres, w którym pracownik przebywa na urlopie bezpłatnym, traktuje się jako czas zawieszenia stosunku pracy. Oznacza to, że pracownik nie otrzymuje wynagrodzenia, a pracodawca nie odprowadza za niego składek na ubezpieczenie społeczne. Zatrudniony nie może więc ubiegać się o zasiłek chorobowy czy macierzyński – przysługiwać on będzie dopiero po okresie trwania urlopu. Prawo nie reguluje, jak wiele bezpłatnych dni wolnych może udzielić pracodawca w danym roku, niemniej jednak najczęściej mówi się o okresie kilku tygodni do trzech miesięcy.

Kiedy o urlop bezpłatny może wnioskować pracodawca?

Urlop bezpłatny udzielany jest na pisemny wniosek pracownika, jednak istnieje również możliwość wnioskowania o niego ze strony pracodawcy. Ma to miejsce w sytuacji, gdy urlop udzielany jest na czas pracy u innego pracodawcy. Wtedy obecny pracodawca składa wniosek, który musi zyskać akceptację pracownika. Co istotne, urlop bezpłatny nie wlicza się do okresu zatrudnienia, jeśli jest udzielany na wniosek pracownika. Tymczasem, jeśli wnioskuje o niego pracodawca, będzie wliczany do stażu pracy. Pracownik w obu przypadkach ma prawo powrócić do macierzystego zakładu pracy po okresie trwania urlopu bezpłatnego, niemniej jednak gdy tego nie zrobi, pracodawca może rozwiązać umowę. Więcej informacji na temat urlopów, w tym urlopu bezpłatnego, można uzyskać w serwisie Poradnik Pracownika.

Urlop bezpłatny a świadczenia ZUS

W czasie trwania urlopu bezpłatnego pracodawca nie odprowadza składek na ubezpieczenie społeczne, w tym na ubezpieczenie chorobowe. Oznacza to, że pracownikowi nie przysługują różnego typu świadczenia, takie jak zasiłek chorobowy, opiekuńczy czy macierzyński. Jeśli pracownik zachorował w okresie urlopu bezpłatnego, a jego przyczyna niezdolności do pracy jest nadal aktualna po jego zakończeniu, może on ubiegać się o zasiłek, jednak wyłącznie za czas przypadający po dniach wolnych. Warto jednocześnie pamiętać, że pracodawca w okresie urlopu nie odprowadza za pracownika składki na ubezpieczenie zdrowotne. Oznacza to, że pracownik po upływie 30 dni od momentu rozpoczęcia urlopu traci prawo do korzystania z bezpłatnej opieki medycznej. W tej sytuacji rozwiązaniem jest dobrowolne opłacanie składki, jednak pracownik musi regulować ją we własnym zakresie, nie korzystając z pośrednictwa pracodawcy.